اصول تربیت کودکان
مجله کودک : در تربیت کودک قاطعیت، ثابت قدم بودن و هماهنگی از اهمیت بسیاری برخوردار است. نمیتوان بعضی اوقات قاطع و ثابت قدم بود و بعضی اوقات خیر. البته که این کار راحتی نیست بلکه کاری خسته کننده و انرژی گیر است که میتواند روحیه والدین را ضعیف کند. در اینجا به راهبردهای اشاره میشود که برای این منظور میتوان از آنها استفاده کرد و به شما کمک میکند تا بتوانید تربیت فرزندانتان را با ثبات و قاطعیت بیشتری پیگیری کنید.
راهبردهایی برای پایداری والدین در اصلاح رفتار کودک
اولین راهبردی که به شما کمک میکند تا در کار تربیت کودک ثابت قدم باشید ایده اولویت رفتاری است. اولویت رفتاری، رفتاری است که قصد دارید با دقت هرچه بیشتر آن را مدیریت کنید. اولویت رفتاری میتواند مثبت باشد. مثلا اگر میخواهید کودکان شما با یکدیگر همکاری کنند همکاری کردن اولویت رفتاری محسوب میشود. لذا بر همکاری تمرکز کنید. هر وقت دیدید که بچههای شما با یکدیگر همکاری میکنند، بلافاصله از آنها تعریف کنید. این کار شما به آنها یاد خواهد داد که همکاری برای شما ارزش زیادی دارد.
اولویت رفتاری میتواند سوء رفتار باشد. کودک شما ممکن است چند نوع سوء رفتار از خود نشان بدهد. تلاش برای رفع تمامی آنها در وهله اول، کار ممکنی نبوده و برای کودک شما هم گیج کننده است. لذا یکی دوتا از سوء رفتارها را به عنوان الگو انتخاب کرده و ابتدا به رفع آنها بپردازید. فرض کنید قشقرق راه انداختن کودکانتان بدرفتاری است که شما در صدد رفع آن هستید. ثابت قدم بوده و تسلیم قشقرق کودک نشوید. قشقرق راه نینداختن کودک خود را تقویت کنید. مثلاً به او بگویید: «وقتی به تو گفتم که نمیتونی شکلات بخوری و دیدم که تو قشقرق راه نینداختی خیلی خوشحالم. واقعا ازتون ممنونم». این کار شما تاثیر مثبتی بر رفتارهای دیگر کودک خواهد داشت. کودکان شما آنچه را که از یک موقعیت یاد گرفتهاند به موقعیت های دیگر تعمیم خواهند داد.
استفاده از اینگونه یادآوریها به شما کمک میکند تا هرچه بیشتر در امر تربیت کودک استوار باشید. برای خود یادداشتهای کوچکی بنویسید از قبیل: "تسلیم قشقرق کودک نباید شد"، "از کودکان باید خواست تا آرام بازی کنند". بر روی آینه اتاق خواب خود، علامتی را بگذارید مثل: "به دنبال همکاری کردن کودکان باشید". بر روی یخچال یادداشت دیگری بگذارید مثل: "با یکدیگر جر و بحث نکنید"، "آرام باشید". یادداشتها و علامتها به شما کمک میکند تا ثابت قدمی را در امر تربیت کودک همیشه به خاطر داشته باشید. آنها همچنین به شما کمک میکند تا بر اولویتهای رفتاری تکیه کنید.
سومین راهبردی که برای ثابت قدمی در امر تربیت کودک بدان نیاز دارید صبوری است. والدین به دنبال تغییرات سریع هستند در حالی که کودکان دنبال چنین چیزی نیستند. کودکان الگوهای بدرفتاری خود را به راحتی عوض نمیکند. بدرفتاریهایی که با گذشت زمان جا افتادهاند زمان زیادی هم برای اصلاح لازم دارند. پس لازم است صبر و حوصله داشته باشید.
اگر در صدد اجرای یک برنامه جدید و یک تکنیک تربیتی جدید هستید زمان مناسبی را برای اجرای آنها انتخاب کنید. سعی نکنید تغییرات را درست قبل از روز عید و یا دید و بازدید سالانه از بزرگترها یا روزهای خاص که سرتان شلوغ است شروع کنید. بلکه زمانی را انتخاب کنید که بسیار مناسب و قابل پیشبینی است. چنین کاری زمان و ساختار لازم را برای استواری در تربیت کودک به شما ارائه میدهد.
سه موقع در روز احتمال بروز بدرفتاری کودک را افزایش میدهد. یکی صبح، که اغلب مشکل زاست چون مجبور هستید از خانه بیرون رفته و به سر کار بروید و بچه باید به مدرسه برود. این کار در کودکان و والدین آنها ایجاد تنش میکند. این زمان زمانی است که عصبانیت بروز کرده و آرامش و منطق از ما دور میشود. تحقیقات نشان داده است که دشوارترین زمان روز برای والدین و فرزندان زمان بعد از مدرسه و خوردن شام است. والدین در این زمان خسته هستند. کودکان میخواهند انرژی ذخیره شده در طول روز آزاد سازند.
مطالعات نشان میدهد که این زمان زمانی است که قند خون افراد نیز پایین است که به نوبه خود باعث تحریک پذیری میشود. خوردن عصرانه میتواند برای شما و فرزندتان موثر باشد سعی کنید در این زمان فرزندان خود را سرگرم کنید. زمان رفتن به تختخواب نیز برای بعضی از کودکان مشکل زاست. کارهای مربوط به رفتن به تختخواب را انجام دهید مانند مسواک زدن و قصه گفتن. میتوانید از چک لیست و جدول برای تنظیم امور مربوط به این کار استفاده کنید. زود به رختخواب رفتن را به عنوان تنبیهی برای کودک در نظر نگیرید.
کودکان والدین خود را امتحان میکنند. صرف نظر از اینکه چقدر شما در امر تربیت کودک خود متعهد بوده و برنامه دقیقتری ریختهاید، کودکان شما در برابر هرگونه تغییری از خود مقاومت نشان خواهند داد. ممکن است آنها بعد از مدتی به الگوی قبلی خود بازگشته و سوء رفتار خود را افزایش دهند. در صورت بروز چنین حالتی ناامید نشوید. این وضع کاملا عادی است. شما باید پایداری خود را حفظ کنید.
هفتمین راهبردی که به شما کمک میکند تا در امر تربیت کودک محکم و استوار باشید، آگاهی از این موضوع است که پایداری در کار تربیت کودک یکی از مهمترین عامل فرزندپروری موفق است. این امر به کودکان یاد میدهد که والدین چه انتظاری از آنها دارند. وقتی کودک میتواند پیامد رفتار خود را از قبل پیشبینی کند در این صورت تصمیم بهتری اتخاذ خواهد کرد و اتخاذ تصمیمی بهتر کلید رشد مسئولیت پذیری است. هر وقت دیدید که کودک شما به طرز درستی بازی میکند از او به خاطر همکاری تشکر کنید. وقتی دیدید که کودک شما برای تمیز کردن اتاق خود تلاش میکند به او بگویید که چقدر به او افتخار میکنید. به او توضیح دهید که این کار چقدر نشانه رشد او و مسئولیت پذیری او است و به کل خانواده کمک میکند.
ثبات و پایداری موقع استفاده از تنبیه نیز حائز اهمیت است. وقتی به کودک خود میگوید که رفتار بد او را تنبیه خواهید کرد همیشه به حرف خود عمل کنید. اگر هر وقت دلتان خواست این کار را بکنید و ثبات از خود نشان ندهید در اینصورت، اوضاع را بدتر خواهید کرد. با شل گرفتن این است به کودک خود یاد خواهید داد که آدمی نیستید که به حرفهای خود عمل میکند لذا کودک شما به رفتار منفی خود همچنان ادامه خواهد داد.
ثابت قدم بودن در امر تربیت کودک نشان از عشق و محبت نسبت به اوست. با این کار کودکانتان خواهند فهمید که شما به آنها اهمیت میدهید. چنانچه در امر تربیت کودکان ثابت قدم نباشید باعث خواهد شد که کودکان هم نسبت به خودشان اطمینان نداشته و احساس بیاهمیتی، بی ایمنی سردرگمی بکنند. این به نوبه خود باعث خواهد شد که کودکان شما از موقعیتهای نامشخص بهره برداری کرد و والدین خود را به بازی بگیرند. بدانید که بعضی از بدرفتاریهای کودکان امری طبیعی است. چنانچه با بدرفتاری کودکان خود به طور مرتب برخورد کنید از شدت آنها خواهید کاست در غیر این صورت باعث افزایش آنها خواهید شد.
ستاره